Historia instrumentów katedralnych

Ważniejsze daty związane z instrumentami katedralnymi i muzykami kościelnymi (wersja robocza):

  • przed 1462 – organy (?), zalecenie dot. konieczności dbania o dobry stan instrumentu przez specjalne służby kościelne (tzw. witrykusów)
  • XVI – niewielkie instrumenty na balkonach nawy głównej i prezbiterium
  • 1522 – 1554 – organy pod opieką magistratu i dziekana
  • 1530 – zapis dotyczący wynagrodzenia organisty wydany przez króla
  • 1572 – wzmianka dotycząca organisty – Marcina Twardowskiego
  • 1554 – budowa nowych organów, wykonawca – organmistrz Tomasz
  • 1596 – wykorzystanie bocznych balkonów do dialogowanej praktyki polichóralnej (ze stojacymi tam pozytywami?) wg relacji legata papieskiego Enrica Caetaniego
  • od ok. 1600 – pozytyw w Kaplicy Literackiej
  • 1617 – budowa nowych organów głównych fundacji króla Zygmunta III
  • 1652 – remont instrumentu głównego
  • od 1672 – niewielkie organy w Kaplicy Św. Krzyża (Brackiej)
  • 1697 – wykorzystanie bocznych balkonów do dialogowanej praktyki polichóralnej (ze stojącymi tam pozytywami?) wg relacji posła moskiewskiego
  • 1783 – odnowienie prospektu organów zygmuntowskich
  • XVIII w. – usunięcie pozytywu organów zygmuntowskich
  • XVIII w. – małe organy w Kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego (Baryczków)
  • ok. 1814 – wzmianka o złym stanie organów zygmuntowskich
  • 1829 – budowa organów Rafała Ostrowskiego w Kaplicy Literackiej
  • 1836 – przetarg na budowę nowych organów. Inwestor – władze Królestwa Polskiego
  • 1837 – rozbiórka organów zygmuntowskich (wykorzystywanych dotąd tylko w dni świąteczne)
  • 1838 – 1841 – budowa nowych organów głównych przez Wilhelma Bredowa (4 manuały, pedał, 12 głosów językowych). Projekt szafy organowej A.Idzikowski. Krytyczne oceny A.Freyera, S.Zakrzewskiego
  • 1847 – organy główne nieczynne, zalecenie ich przebudowy
  • 1858 – projekt przebudowy organów głównych
  • 1860 – budowa organów Mateusza Mielczarskiego w Kaplicy Literackiej
  • 1860 – kontrakt na budowę nowych organów głównych, z wykorzystaniem dotychczasowej szafy. Wykonawca: M.Mielczarski
  • 1865 – oddanie części organów głównych (25 głosów z 48), op.120. Pozytywna ocena S.Moniuszki, A.Freyera, L.Blomberga. Całość: 3 manuały, pedał, system „własny“
  • XIX – fisharmonia w Kaplicy Baryczków
  • 1787 (?) – małe organy w Kaplicy Literackiej
  • przed 1903 – pozytyw w kaplicy pogrzebowej (między kościołem jezuitów a Katedrą)
  • 1868 – zobowiązanie wdowy po Mateuszu Mielczarskim do dokończenia budowy organów głównych (wykonawcą miał być Józef Szymański)
  • 1872 – 1874 – prace wykończeniowe prowadzone przez L.Blomberga (organy główne)
  • 1878 – rozebranie organów głównych (zrzucane z chóru piszczałki cynowe sprzedane jako złom w 1877)
  • 1878 – oddanie do użytku nowych organów głównych, firmy Walcker, sfinansowanych z funduszy państwowych za zgodą cara
  • 1880 – nowe, niewielkie organy w Kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego (Baryczków) – firma Józefa Szymańskiego
  • od 1882 – instrument główny, Walckera, wypaczony i częściowo niesprawny
  • 1890 – budowa organów Józefa Szymańskiego w Kaplicy Literackiej
  • 1895 – przebudowa organów głównych
  • 1917 – konfiskata piszczałek przez wojska niemieckie (z organów głównych, oraz instrumentów w Kaplicy Brackiej i pogrzebowej); w sumie ponad pół tony
  • 1925 – wykonanie nowych piszczałek organów głównych przez Firmę Z.Kamińskiego

Szczegółowy opis organów powojennych w przygotowaniu.